Słowacy odkryli masową mogiłę z polskimi żołnierzami. „Leżeli na plecach”

Koszyccy archeolodzy z Muzeum Wschodniosłowackiego oceniają, że jest to bardzo rzadkie znalezisko. Łącznie w mogile odnalezionych zostało sześć szkieletów – trzy kompletne i trzy częściowe – a według ekspertów pod hałdą ziemi znajdować się może jeszcze kilkanaście kolejnych.

Archeolodzy sądzą, że ciała należą do najprawdopodobniej do polskich ochotników, polegli w bitwie pod Budimírem 11 grudnia 1848 r., która była częścią rewolucji węgierskiej trwającej w latach 1848-49.

Wielkie szczęście słowackich archeologów

Analiza kości i zębów wykazała, że są to młodzi mężczyźni. Najpewniej w chwili śmierci mieli 19-20 lat. – Od razu mieliśmy szczęście, bo 30 centymetrów od podstawy kolumny natrafiliśmy na pierwszy szkielet. Okazało się, że szkielety leżały na plecach. Są ułożone w kilku rzędach – powiedział Ján Rákoš, archeolog z Muzeum Wschodniosłowackiego.

Poza szkieletami znalezione zostało także kilka guzików i monet. – Były też monety przy jednym z poległych. Prawdopodobnie miał je wszyte w płaszcz. To wspólna waluta z drugiej ćwiartki XIX w., która także dla nas datuje ten masowy grób – dodał Ján Rákoš.

Kluczowe były badania archiwalne

Odkrycie masowej mogiły poprzedziły przeprowadzone 8 lat temu przez Uršulę Ambrušovą Tajkov, historyczkę Muzeum Wschodniosłowackiego, badania archiwalne. – Moje zainteresowanie wzbudziła informacja z artykułu prasowego ówczesnego pisma „Felvidéki Közlöny”, w którym napisano o pochówku polskich ochotników w folwarku Łahanów – wytłumaczyła historyczka.

– W księgach zgonów nie udało mi się znaleźć żadnych zapisów o ich śmierci lub pochówku. Przyjąłam, ze względu na praktykę wojskową, że żołnierzy chowano w miejscu, w którym polegli. Ceglany filar, będący wówczas zniszczoną ruiną, prawdopodobnie służył jako punkt orientacyjny do tymczasowego pochówku poległych żołnierzy – wyjaśniła.

„Świadectwo człowieczeństwa”

Dyrektor Muzeum Wschodniosłowackiego Dominik Béreš zwrócił uwagę na pełen szacunku pochówek. – W zeznań wynika, że ocalali żołnierze traktowali ciała poległych towarzyszy z szacunkiem. To znalezisko jest nie tylko odkryciem historycznym, ale także świadectwem człowieczeństwa w sytuacji egzystencjalnej i napiętych czasach – powiedział.